Έκθεση Α΄ Λυκείου: Αντιμετωπίζοντας τον αναλφαβητισμό των νέων στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Randoms print

Έκθεση Α΄ Λυκείου: Αντιμετωπίζοντας τον αναλφαβητισμό των νέων στην Ευρωπαϊκή Ένωση

 Καθώς εκατομμύρια μαθητές σχολείων από όλη την Ευρώπη προετοιμάζονται για τη νέα σχολική χρονιά, η στατιστική διαπίστωση, ότι ένας στους πέντε δεκαπεντάχρονους εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στερείται των βασικών γνώσεων ανάγνωσης και γραφής, δύσκολα μπορεί να γίνει κατανοητή. Πρόκειται, βεβαίως, για ένα θέμα με σοβαρότατες κοινωνικές προεκτάσεις, αφού πιθανότατα να αποτελέσει εμπόδιο για τη μελλοντική απασχόληση αυτών των παιδιών ή και ακόμα να οδηγήσει στον κοινωνικό αποκλεισμό τους. Η ανάγκη για άμεση δράση στο ζήτημα του αναλφαβητισμού έχει ήδη επισημανθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ενδεικτικό μπορεί να θεωρηθεί ότι ποσοστό της τάξης του 20% των δεκαπεντάχρονων στην ΕΕ, είχε κριθεί το 2009 ότι έχει πολύ χαμηλή επίδοση σε θέματα ανάγνωσης. Μια διεθνής έκθεση που δημιουργήθηκε από το «Πρόγραμμα για Διεθνή Αξιολόγηση των Μαθητών» (PISA) εξετάζει τις επιδόσεις δεκαπεντάχρονων μαθητών στην ανάγνωση, στα μαθηματικά και στις θετικές επιστήμες.

Η έκθεση αυτή, η οποία κάθε τρία χρόνια ανανεώνεται, έχει αναδείξει ότι σε σχέση με άλλα συγκρίσιμα κράτη παγκοσμίως, σε αυτό το θέμα η ΕΕ έχει τις χαμηλότερες επιδόσεις. Η συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα μαθητών, που χαρακτηρίζεται από τις πολύ στοιχειώδεις γνώσεις ανάγνωσης και γραφής, δικαιολογημένα αναμένεται να αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα μετά το σχολείο.

Σύμφωνα με μελλοντικές εκτιμήσεις, μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας, θα αυξηθεί αρκετά το ποσοστό των θέσεων εργασίας που θα προϋποθέτουν εξειδικευμένη κατάρτιση υψηλού επιπέδου. Αυτό θα δυσκολέψει ακόμη περισσότερο τους αναλφάβητους να βρουν εργασία, ενώ πολύ ορατός είναι ο κίνδυνος για τον επακόλουθο κοινωνικό τους αποκλεισμό.

Η ανάγκη για δράση δεν αφορά μόνο μαθητές σχολείων, αλλά και ενήλικες. Περίπου ογδόντα εκατομμύρια Ευρωπαίοι ενήλικες, το ένα τρίτο δηλαδή του εργατικού δυναμικού της ΕΕ, έχουν πολύ λίγες ή τις απαραίτητες γνώσεις. Σε έναν ραγδαία μεταβαλλόμενο κόσμο, στον οποίο η διά βίου μάθηση θεωρείται πλέον το κλειδί για επαγγελματική απασχόληση, οικονομική επιτυχία και ολοκληρωμένη συμμετοχή στην κοινωνία, η απουσία των βασικών γνώσεων γραφής και ανάγνωσης μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά προβληματική. Μια αποτελεσματική αντιμετώπιση του αναλφαβητισμού, άλλωστε, θα μπορούσε να έχει θετικές συνέπειες σε μια σειρά από άλλα ζητήματα, όπως τη φτώχεια, την ανεργία και την υγεία. Γι’ αυτούς τους λόγους, λοιπόν, πολλοί οργανισμοί έχουν αναλάβει δράση και κατά του αναλφαβητισμού που παρατηρείται στους ενήλικες.

Η ΕΕ έχει θέσει ως στόχο τη μείωση του ποσοστού των αναλφάβητων δεκαπεντάχρονων μέσα στα επόμενα οκτώ χρόνια. Πρόκειται για έναν από τους πέντε κοινούς ευρωπαϊκούς στόχους στο θέμα της εκπαίδευσης. Με το κάθε κράτος-μέλος να είναι βεβαίως υπεύθυνο για το δικό του εκπαιδευτικό σύστημα, οι πολιτικές που αποφασίζονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο σκοπεύουν στο να υποστηρίξουν τις εθνικές δράσεις.

Για την αντιμετώπιση του αναλφαβητισμού εντός της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προγραμματίσει μια σειρά από στοχευμένες δράσεις, σχέδια και μελέτες. Πρώτη από αυτές τις δράσεις θα είναι μια καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, η οποία θα σκοπεύει στο να δοθούν κίνητρα σε παιδιά, έφηβους, αλλά και ενήλικες, για να διαβάζουν, αλλάζοντας το στυλ της ζωής τους και επομένως το κοινωνικό προφίλ τους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επίσης αρχίσει δύο έρευνες οι οποίες στοχεύουν στη συλλογή περισσότερων στοιχείων σχετικών με την ανάγνωση, στη συμμετοχή των γονιών στο θέμα της αντιμετώπισης του αναλφαβητισμού και στη διδασκαλία του διαβάσματος. Σκοπός αυτών των ερευνών είναι να εντοπιστούν από τη μία οι πιο σημαντικές παράμετροι που επηρεάζουν την ικανότητα για ανάγνωση και από την άλλη να αναδειχθούν πετυχημένες πρακτικές στο εθνικό επίπεδο κάθε χώρας μέλους της ΕΕ. Η μάχη, λοιπόν, κατά του αναλφαβητισμού έχει ξεκινήσει.

Ιστοσελίδα της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 23. 8. 2012 (διασκευή).

ΘΕΜΑΤΑ

Α1. Για ποιους λόγους, σύμφωνα με το κείμενο, οι βασικές γνώσεις ανάγνωσης και γραφής για έναν έφηβο δεν είναι αρκετές για τη μετέπειτα ζωή του; (60-80 λέξεις)

Οι βασικές γνώσεις ανάγνωσης και γραφής δεν είναι αρκετές για τη μετέπειτα ζωή ενός εφήβου, καθώς οι απαιτήσεις για τη διασφάλιση της αναγκαίας επαγγελματικής αποκατάστασης είναι σαφώς υψηλότερες. Είναι, μάλιστα, σαφές πως σταδιακά θα αυξάνονται όλο και περισσότερο οι θέσεις εργασίας που θα προϋποθέτουν εξειδικευμένη κατάρτιση ανώτερου επιπέδου, καθιστώντας έτσι ανεπαρκείς ακόμη και τις απλές πανεπιστημιακές σπουδές. Η αδυναμία, άλλωστε, εύρεσης μιας εργασίας με καλές προοπτικές ή ακόμη χειρότερα η ανεργία, συνιστά έναν παράγοντα που μπορεί να οδηγήσει το άτομο στον κοινωνικό του αποκλεισμό, αφού δεν θα είναι σε θέση να συμμετέχει επαρκώς στις διάφορες εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής.  

Α1. Για ποιους λόγους η δράση για την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού αφορά και τους ενήλικες; (60-80 λέξεις)

Η δράση για την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού αφορά και τους ενήλικες, διότι ένα σημαντικό ποσοστό του εργατικού δυναμικού της ΕΕ έχει ελάχιστες ή μόνο τις απαραίτητες γνώσεις. Το στοιχείο αυτό είναι εξαιρετικά ανησυχητικό, καθώς στον διαρκώς εξελισσόμενο σύγχρονο κόσμο η δια βίου μάθηση είναι αναγκαία προκειμένου να διασφαλίζεται η αναγκαία ικανότητα προσαρμογής στα νέα δεδομένα. Αν, επομένως, συνεχίσει να υφίσταται η απουσία βασικών γνώσεων, πολλοί άνθρωποι δεν θα είναι σε θέση να παρακολουθήσουν τις σχετικές εξελίξεις και δεν θα έχουν τη δυνατότητα να βρουν εργασία. Η αντιμετώπιση του αναλφαβητισμού, άλλωστε, μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα σε πλήθος ζητημάτων, όπως είναι η φτώχεια, η ανεργία, αλλά και η υγεία.

Α1. Με ποιους τρόπους, σύμφωνα με το κείμενο, προσπαθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση να αντιμετωπίσει το φαινόμενο του αναλφαβητισμού; (60-80 λέξεις)

Η Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω της αρμόδιας Επιτροπής έχει σχεδιάσει μια σειρά από σχετικές δράσεις και μελέτες για την αντιμετώπιση του αναλφαβητισμού. Πρώτη από αυτές είναι μια ενημερωτική εκστρατεία που στοχεύει στο να δοθούν κίνητρα σε παιδιά αλλά και σε ενήλικες, ώστε να διαβάζουν περισσότερο αλλάζοντας έτσι τον τρόπο ζωής τους. Ενώ, παράλληλα, η Επιτροπή έχει ξεκινήσει δύο έρευνες που αποσκοπούν στο να συλλεχθούν ικανά στοιχεία σχετικά με την ανάγνωση και το ρόλο των γονιών στην αντιμετώπιση του αναλφαβητισμού, όπως και στη διδασκαλία του διαβάσματος. Απώτερος στόχος αυτών των ερευνών είναι να εξακριβωθούν οι παράγοντες που επηρεάζουν την ικανότητα ανάγνωσης, καθώς και να αναδειχθούν οι πιο αποτελεσματικές πρακτικές στον τομέα αυτό σε κάθε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Α2. Ποια είναι τα δομικά στοιχεία της τελευταίας παραγράφου του κειμένου (Για την αντιμετώπιση... έχει ξεκινήσει);

Θεματική περίοδος: Για την αντιμετώπιση του αναλφαβητισμού εντός της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προγραμματίσει μια σειρά από στοχευμένες δράσεις, σχέδια και μελέτες.

Σχόλια / Λεπτομέρειες: Πρώτη από αυτές τις δράσεις θα είναι μια καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, η οποία θα σκοπεύει στο να δοθούν κίνητρα σε παιδιά, έφηβους, αλλά και ενήλικες, για να διαβάζουν, αλλάζοντας το στυλ της ζωής τους και επομένως το κοινωνικό προφίλ τους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επίσης αρχίσει δύο έρευνες οι οποίες στοχεύουν στη συλλογή περισσότερων στοιχείων σχετικών με την ανάγνωση, στη συμμετοχή των γονιών στο θέμα της αντιμετώπισης του αναλφαβητισμού και στη διδασκαλία του διαβάσματος. Σκοπός αυτών των ερευνών είναι να εντοπιστούν από τη μία οι πιο σημαντικές παράμετροι που επηρεάζουν την ικανότητα για ανάγνωση και από την άλλη να αναδειχθούν πετυχημένες πρακτικές στο εθνικό επίπεδο κάθε χώρας μέλους της ΕΕ.

Κατακλείδα: Η μάχη, λοιπόν, κατά του αναλφαβητισμού έχει ξεκινήσει.

Α2. Ποια είναι τα δομικά στοιχεία της πέμπτης παραγράφου (Η ανάγκη για δράση... ενήλικες) του κειμένου;

Θεματική περίοδος: Η ανάγκη για δράση δεν αφορά μόνο μαθητές σχολείων, αλλά και ενήλικες.

Σχόλια / Λεπτομέρειες: Περίπου ογδόντα εκατομμύρια Ευρωπαίοι ενήλικες, το ένα τρίτο δηλαδή του εργατικού δυναμικού της ΕΕ, έχουν πολύ λίγες ή τις απαραίτητες γνώσεις. Σε έναν ραγδαία μεταβαλλόμενο κόσμο, στον οποίο η διά βίου μάθηση θεωρείται πλέον το κλειδί για επαγγελματική απασχόληση, οικονομική επιτυχία και ολοκληρωμένη συμμετοχή στην κοινωνία, η απουσία των βασικών γνώσεων γραφής και ανάγνωσης μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά προβληματική. Μια αποτελεσματική αντιμετώπιση του αναλφαβητισμού, άλλωστε, θα μπορούσε να έχει θετικές συνέπειες σε μια σειρά από άλλα ζητήματα, όπως τη φτώχεια, την ανεργία και την υγεία.

Κατακλείδα: Γι’ αυτούς τους λόγους, λοιπόν, πολλοί οργανισμοί έχουν αναλάβει δράση και κατά του αναλφαβητισμού που παρατηρείται στους ενήλικες.

Β1.α. Να αντικαταστήσετε τους δύο υπογραμμισμένους ξενόγλωσσους όρους με σημασιολογικά ισοδύναμες ελληνικές λέξεις/φράσεις: καμπάνια, προφίλ.

Καμπάνια = εκστρατεία

Προφίλ = εικόνα

Β1.β. Με τις σημασιολογικά ισοδύναμες ελληνικές λέξεις / φράσεις να δημιουργήσετε μία περίοδο 20-30 λέξεων.

Με αφορμή τη συμπλήρωση πενήντα χρόνων λειτουργίας η εταιρεία ξεκίνησε μια εκστρατεία για να προωθήσει τη νέα ανανεωμένη εικόνα της και να προσεγγίσει έτσι ένα πιο νεανικό κοινό.

Β1. Να δημιουργήσετε μία παράγραφο 60-80 λέξεων χρησιμοποιώντας καθεμιά από τις πέντε παρακάτω λέξεις της τελευταίας παραγράφου με έντονη γραφή: κίνητρα, στοχεύουν, συμμετοχή, αντιμετώπισης, επίπεδο.

Προκειμένου η προσπάθεια αντιμετώπισης του ζητήματος του αναλφαβητισμού να έχει κάποιο ουσιαστικό και διαρκέστερο αποτέλεσμα, θα πρέπει να πραγματοποιηθεί μια ενιαία εκστρατεία σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Στο πλαίσιο της οποίας θα πρέπει να παρέχονται στους νέους κίνητρα που θα στοχεύουν στο να ενισχυθεί η ενεργή συμμετοχή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία. Ιδιαίτερη μέριμνα, βέβαια, θα πρέπει να ληφθεί για τα παιδιά που ανήκουν σε οικονομικά ασθενείς οικογένειες, μιας και είναι εκείνα που συνήθως εγκαταλείπουν το σχολείο σε μικρή ηλικία.

Β1. «Η απουσία των βασικών γνώσεων γραφής και ανάγνωσης μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά προβληματική».

Χρησιμοποιώντας την παραπάνω πρόταση, να δημιουργήσετε μία παράγραφο 60-80 λέξεων.

Η απουσία των βασικών γνώσεων γραφής και ανάγνωσης μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά προβληματική. Το αναλφάβητο άτομο αντιμετωπίζει σημαντικές δυσκολίες ακόμη και σε απλές καθημερινές δραστηριότητες και συναλλαγές, γεγονός που το αναγκάζει να εξαρτάται συχνά από τη βοήθεια άλλων ανθρώπων. Ενώ, στο πολύ βασικό ζήτημα της επαγγελματικής αποκατάστασης, περιορίζεται σε χειρωνακτικές κυρίως εργασίες, καθώς δεν του δίνεται η δυνατότητα να διεκδικήσει κάποια εργασιακή θέση με καλύτερες προοπτικές, αφού δεν έχει τα αναγκαία εφόδια.

Β2.α. Στον τίτλο του κειμένου γίνεται μεταφορική / συνυποδηλωτική χρήση της γλώσσας;

Η χρήση της γλώσσας είναι μεταφορική, μιας και το αντιμετωπίζω στην κυριολεκτική του σημασία αναφέρεται στην προβολή αντίστασης απέναντι σε εχθρικές δυνάμεις.

Β2.β. Να δώσετε έναν δικό σας κυριολεκτικό/δηλωτικό τίτλο στο κείμενο.

Ευρωπαϊκή Ένωση και αναλφαβητισμός.

Β2. Στις παρακάτω προτάσεις / φράσεις να χαρακτηρίσετε κυριολεκτική / δηλωτική ή μεταφορική / συνυποδηλωτική τη χρήση της γλώσσας:

1. «στερείται των βασικών γνώσεων ανάγνωσης και γραφής»

= Κυριολεκτική

2. «η διά βίου μάθηση θεωρείται πλέον το κλειδί για επαγγελματική απασχόληση»

= Μεταφορική

3. «Η μάχη ...κατά του αναλφαβητισμού»

= Μεταφορική

Β2. «Η ανάγκη για άμεση δράση στο ζήτημα του αναλφαβητισμού έχει ήδη επισημανθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή»:

1. Να αιτιολογήσετε την επιλογή της σύνταξης από τον αρθρογράφο.

Με την παθητική σύνταξη δίνεται έμφαση στο αποτέλεσμα της ενέργειας που υποδηλώνεται από το ρήμα (η ανάγκη για άμεση δράση στο ζήτημα του αναλφαβητισμού).

2. Να μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη επισημάνει την ανάγκη για άμεση δράση στο ζήτημα του αναλφαβητισμού.