Σχεδιάγραμμα Έκθεσης: Αδέσποτα ζώα

Σχεδιάγραμμα Έκθεσης: Αδέσποτα ζώα

Ένα από τα φαινόμενα που προδίδουν την απουσία επαρκούς ευαισθητοποίησης τόσο των πολιτών όσο και της πολιτείας είναι αυτό των αδέσποτων ζώων στα αστικά κέντρα. Πρόκειται κυρίως για σκύλους και γάτες που κυκλοφορούν ελεύθερα στους δρόμους των πόλεων, παραμένοντας συνήθως χωρίς τον αναγκαίο εμβολιασμό, αλλά και χωρίς την απαραίτητη για την επιβίωσή τους τροφή. Ένα συχνά οδυνηρό θέαμα -εφόσον αρκετά από τα ζώα αυτά είτε λιμοκτονούν και αποστεώνονται είτε νοσούν- που υποδεικνύει πως δεν υπάρχει η κατάλληλη κρατική μέριμνα για τη φροντίδα και την προφύλαξη των ζώων αυτών.  

[Αδέσποτο ζώο συντροφιάς είναι κάθε ζώο συντροφιάς, το οποίο είτε δεν έχει κατοικία είτε βρίσκεται έξω από τα όρια της κατοικίας του ιδιοκτήτη, του κατόχου, του συνοδού ή του φύλακά του και δεν τελεί υπό την άμεση επίβλεψη και τον έλεγχό τους.]

Πτυχές του φαινομένου

- Τα αδέσποτα ζώα βρίσκονται συνεχώς έκθετα στις βίαιες ή και φονικές διαθέσεις των κατοίκων της πόλης -ενηλίκων και ανηλίκων- με αποτέλεσμα είτε να πέφτουν θύματα κακοποίησης είτε να θανατώνονται -με δηλητήριο ή και με ακόμη πιο ακραίους τρόπους- από ανθρώπους που τα θεωρούν ενοχλητικά ή επικίνδυνα.

Δεν θα πρέπει, ωστόσο, να μας διαφεύγει πως η βίαιη συμπεριφορά απέναντι στα ζώα είναι δηλωτική της ψυχικής νοσηρότητας του δράστη, ο οποίος είναι πιθανό να εκδηλώσει μετέπειτα αντίστοιχα βίαιες συμπεριφορές και απέναντι σε ανθρώπους.

[Άρθρο 16 / ΝΟΜΟΣ 4039/2012

Απαγορεύεται ο βασανισμός, η κακοποίηση, η κακή και βάναυση μεταχείριση οποιουδήποτε είδους ζώου, καθώς και οποιαδήποτε πράξη βίας κατ’ αυτού, όπως ιδίως η δηλητηρίαση, το κρέμασμα, ο πνιγμός, το κάψιμο, η σύνθλιψη και ο ακρωτηριασμός.

Η στείρωση του ζώου καθώς και κάθε άλλη κτηνιατρική πράξη µε θεραπευτικό σκοπό, δεν θεωρείται ακρωτηριασμός.]

- Τα αδέσποτα ζώα εφόσον δεν λαμβάνουν τον απαραίτητο εμβολιασμό καταλήγουν συχνά να νοσούν από κάποια μεταδοτική ασθένεια που τα οδηγεί αναιτίως σε πρόωρο ή και επώδυνο θάνατο. Πολλές φορές, μάλιστα, καθίστανται φορείς μεταδοτικών ασθενειών επικίνδυνων και για τη ζωή των ανθρώπων.  

- Σε περίπτωση που τα αδέσποτα δεν έχουν πρόσβαση σε τροφή περιέρχονται συχνά σε κατάσταση ασιτίας που τα εξασθενεί και τους προκαλεί δυσφορία και ανυπόφορο πόνο.

- Σε περιόδους ακραίων καιρικών φαινομένων τα αδέσποτα αδυνατούν να προφυλαχθούν γεγονός που σημαίνει πως είτε μένουν εκτεθειμένα σε ιδιαιτέρως χαμηλές θερμοκρασίες είτε αναζητούν μάταια για νερό και δροσιά τις ημέρες του καύσωνα.

- Τα περιστατικά κακοποίησης δημιουργούν αισθήματα φόβου στα ζώα αυτά με αποτέλεσμα να καθίσταται δύσκολη η προσπάθεια των εθελοντών που επιχειρούν να τα περισυλλέξουν προκειμένου να τα μεταφέρουν σε κάποιο καταφύγιο, αφού τα ζώα τρέπονται σε φυγή. Ενώ, κάποτε, οι οδυνηρές αυτές εμπειρίες τα εξωθούν σε βίαιες συμπεριφορές και τα καθιστούν εν δυνάμει επικίνδυνα.

- Τα αδέσποτα ζώα ξεκινούν κάποτε την πορεία τους ως ζώα συντροφιάς μόνο και μόνο για να εγκαταλειφθούν στη συνέχεια από τους ιδιοκτήτες τους, οι οποίοι τα είχαν αρχικώς αποκτήσει χωρίς να λάβουν υπόψη τους τις υποχρεώσεις και τις απαιτήσεις που εγείρει η φροντίδα ενός κατοικίδιου.

Η εγκατάλειψη αυτή -ιδίως για τους σκύλους- είναι μια τραυματική εμπειρία, καθώς τα ζώα αυτά αναπτύσσουν έντονα συναισθήματα αφοσίωσης και αγάπης για τον ιδιοκτήτη τους.

Τρόποι αντιμετώπισης του φαινομένου

[Στη Διεύθυνση Πληροφορικής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων δημιουργείται Διαδικτυακή Ηλεκτρονική Βάση σήμανσης και καταγραφής των ζώων συντροφιάς και των ιδιοκτητών τους. Στη Διαδικτυακή Ηλεκτρονική Βάση καταχωρίζονται από τους κτηνιάτρους, που έχουν πιστοποιηθεί, τα στοιχεία, που αφορούν στην αναγνώριση των δεσποζόµενων ζώων συντροφιάς (όπως φύλο, χρώμα, ράτσα, απώλεια, παράδοση σε άλλον ιδιοκτήτη, θάνατος) και τα στοιχεία αναγνώρισης του ιδιοκτήτη τους (όπως ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, τηλέφωνο και αριθμός ταυτότητας).]

- Προκειμένου να υπάρξει η προοπτική αντιμετώπισης του φαινομένου αυτού απαιτείται σε πρώτο επίπεδο η απόφαση της Πολιτείας να φροντίσει αφενός για τη συστηματική ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών και αφετέρου για την διασφάλιση των αναγκαίων οικονομικών πόρων, ώστε να καταστεί εφικτή η παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για τα αδέσποτα ζώα, όπως κι η δημιουργία κατάλληλων χώρων φύλαξης.

Σήμερα, σε μεγάλο ποσοστό, η όποια φροντίδα για τα αδέσποτα ζώα βασίζεται στη δράση μεμονωμένων εθελοντών -ανθρώπων που δαπανούν δικά τους χρήματα για την αγορά τροφής και φαρμάκων- καθώς και στη δράση μη κρατικών φιλοζωικών εταιρειών που λειτουργούν χάρη στις προσφορές και τις χορηγίες φιλόζωων πολιτών. Ενώ, σε νομικό επίπεδο, την ευθύνη για την περισυλλογή και τη διαχείριση των αδέσποτων ζώων συντροφιάς την έχουν οι Δήμοι, έστω κι αν είτε λόγω ελλιπούς ενημέρωσης ή ενδιαφέροντος είτε λόγω ελλιπούς χρηματοδότησης δεν κατορθώνουν πάντοτε να είναι συνεπείς ως προς τις υποχρεώσεις που τους αναλογούν.  

- Είναι αναγκαίο, με τη συνδρομή του σχολείου και των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, να καλλιεργηθούν στους νέους συναισθήματα φιλοζωίας, ώστε οι μαθητές από νωρίς να μαθαίνουν να εκτιμούν, να σέβονται και να προστατεύουν τα ζώα συντροφιάς. Η μέριμνα, άλλωστε, για τα αδέσποτα ζώα δεν μπορεί να επιτευχθεί μόνο από τους λίγους αφοσιωμένους εθελοντές ή από ορισμένες δημοτικές υπηρεσίες. Τα ζώα συντροφιάς που υποφέρουν από την πείνα ή από κάποια ασθένεια έχουν ανάγκη το ενδιαφέρον όλων των πολιτών.

- Βασικό βήμα για την προστασία των αδέσποτων είναι η δημιουργία κατάλληλων υπηρεσιών που θα αναλαμβάνουν την καταγραφή και σήμανσή τους, την παροχή των αναγκαίων εμβολίων, τη στείρωσή τους και πιθανά την αναζήτηση κάποιου χώρου εγκατάστασης.

Η απουσία, πάντως, επαρκών χώρων φύλαξης -ασύλων- για τα αδέσποτα ζώα εξαναγκάζει τις φιλοζωικές εταιρείες ή τις υπηρεσίες των Δήμων να τα αφήνουν εκ νέου στους δρόμους αφού τα έχουν εμβολιάσει, με αποτέλεσμα να βρίσκονται και πάλι εκτεθειμένα σε πλείστους κινδύνους.

- Με δεδομένη την αδυναμία των Δήμων -οι οποίοι και φέρουν την ευθύνη για τα αδέσποτα- να δημιουργήσουν χώρους για τη φύλαξη αυτών των ζώων, είναι σημαντική η ευαισθητοποίηση των πολιτών, ώστε, σε περίπτωση που επιθυμούν κάποιο κατοικίδιο, να επιλέγουν την υιοθεσία αδέσποτων ζώων. Επιλογή, βέβαια, που θα πρέπει να συνοδεύεται από το αναγκαίο αίσθημα ευθύνης απέναντι στο φιλοξενούμενο ζώο και σαφή επίγνωση των υποχρεώσεων που αναλαμβάνει όποιος υιοθετεί ένα ζώο συντροφιάς.

- Πέρα από τη εθελοντική δράση των φιλόζωων πολιτών που με αίσθημα αυταπάρνησης αφιερώνουν τον προσωπικό τους χρόνο για τη φροντίδα των αδέσποτων ζώων, σημαντική κρίνεται κι η ανάληψη εθελοντικών πρωτοβουλιών από κτηνιάτρους, είτε για την επείγουσα ιατρική φροντίδα πληγωμένων ζώων, είτε για τη στείρωση αδέσποτων.

[Αν διαπιστωθεί από την κτηνιατρική εξέταση ότι τα ζώα συντροφιάς είναι επικίνδυνα ή ότι πάσχουν από ανίατη ασθένεια ή ότι είναι πλήρως ανίκανα να αυτοσυντηρηθούν λόγω γήρατος ή αναπηρίας και η διατήρησή τους στη ζωή είναι πρόδηλα αντίθετη µε τους κανόνες ευζωίας τους, και αρνηθούν τα φιλοζωικά σωματεία της περιοχής να αναλάβουν τη φροντίδα, εποπτεία και τη διαδικασία υιοθεσίας τους, υποβάλλονται σε ευθανασία.]

Έκθεση Γ΄ Λυκείου: Δημοκρατία

Bitten Kari

Έκθεση Γ΄ Λυκείου: Δημοκρατία

Δημοκρατία: Πολίτευμα με διαφορετικές μορφές κατά κοινωνίες και ιστορικές περιόδους, σύμφωνα με το οποίο η πολιτική εξουσία πηγάζει από τον λαό και ασκείται προς όφελός του, βασικές δε αρχές του αποτελούν η ισονομία, η ισοπολιτεία, η κατοχύρωση των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η αρχή της πλειοψηφίας κ.λπ.

Άμεση δημοκρατία: Το πολιτικό σύστημα κατά το οποίο οι αποφάσεις λαμβάνονται απευθείας από τους πολίτες, χωρίς τη μεσολάβηση αντιπροσώπων (όπως λ.χ. στην αρχαία Αθήνα), κατ’ αντιδιαστολή προς την έμμεση, την κοινοβουλευτική δημοκρατία.

Έμμεση / αντιπροσωπευτική δημοκρατία:  Η συνηθέστερη μορφή σύγχρονου δημοκρατικού πολιτεύματος, κατά την οποία η πολιτική εξουσία ασκείται από τον λαό έμμεσα, μέσω αιρετών αντιπροσώπων κατά το Σύνταγμα.

Προεδρευομένη δημοκρατία: Η μορφή κοινοβουλευτικού πολιτεύματος, στο οποίο κεντρικό όργανο της εκτελεστικής εξουσίας είναι η κυβέρνηση που εξαρτάται από την εμπιστοσύνη της Βουλής, ενώ ο πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται από τη Βουλή και δεν ασκεί ουσιαστικές πολιτικές αρμοδιότητες.

«Το πολίτευμά μας λέγεται Δημοκρατία, επειδή την εξουσία δεν την ασκούν λίγοι πολίτες, αλλά όλος ο λαός. Όλοι οι πολίτες είναι ίσοι μπροστά στον νόμο για τις ιδιωτικές τους διαφορές. Για τα δημόσια αξιώματα προτιμώνται εκείνοι που είναι ικανοί και τα αξίζουν και όχι εκείνοι που ανήκουν σε μια ορισμένη τάξη. Κανείς, αν τύχει και δεν έχει κοινωνική θέση ή αν είναι φτωχός, δεν εμποδίζεται γι’ αυτό να υπηρετήσει την πολιτεία, αν έχει κάτι άξιο να προσφέρει. Στη δημόσια ζωή μας είμαστε ελεύθεροι, αλλά και στις καθημερινές μας σχέσεις δεν υποβλέπομε ο ένας τον άλλο, δεν θυμώνουμε με τον γείτονά μας αν διασκεδάζει και δεν του δείχνουμε όψη πειραγμένου πού, αν ίσως δεν τον βλάπτει, όμως τον στενοχωρεί. Αν, ωστόσο, η αυστηρότητα λείπει από την καθημερινή μας ζωή, στα δημόσια πράγματα, από εσωτερικό σεβασμό, δεν παρανομούμε. Σεβόμαστε τους άρχοντες, πειθαρχούμε στους νόμους, και, μάλιστα, σε όσους έχουν γίνει για να προστατεύουν τους αδυνάτους και όσους πού, αν και άγραφοι, είναι ντροπή να τους παραβαίνει κανείς.»

[Θουκυδίδη, Περικλέους Επιτάφιος, Κεφ. 37]

Τα οφέλη και οι αξίες της δημοκρατίας

Όπως είναι εύλογο τα περισσότερα κράτη του κόσμου έχουν επιλέξει το δημοκρατικό πολίτευμα ως τον ιδανικότερο τρόπο διακυβέρνησης, εφόσον είναι εκείνο που προσφέρει στους πολίτες τη δυνατότητα να εκφράζουν ελεύθερα τη βούλησή τους, επιλέγοντας οι ίδιοι τους αντιπροσώπους τους και την κυβέρνησή τους. Πολύ περισσότερο όμως διότι είναι το πολίτευμα με τα πιο ουσιαστικά οφέλη για τους πολίτες. Πιο συγκεκριμένα:

- Η δημοκρατία διασφαλίζει την ελευθερία έκφρασης. Σε αντίθεση με τα απολυταρχικά καθεστώτα όπου οι πολίτες οφείλουν να υποτάσσονται και να ακολουθούν τις απόψεις και τις θελήσεις του ηγέτη ή της ηγετικής ομάδας. στη δημοκρατία οι πολίτες είτε εντάσσονται στην πλειοψηφία είτε συνιστούν μειοψηφία έχουν το δικαίωμα να εκφράζουν ελεύθερα τις ιδέες, τις απόψεις και τα πιστεύω τους. Έτσι, παρά το γεγονός ότι η δημοκρατία δίνει τον έλεγχο στην πλειοψηφία, δεν εμποδίζει εκείνους που έχουν διαφορετική τοποθέτηση να εκφράζουν ελεύθερα τις θέσεις τους και να ασκούν ακόμη και αυστηρότατη κριτική στις κυρίαρχες απόψεις.

- Η δημοκρατία διασφαλίζει την ισότητα. Ένα σημαντικό όφελος για τους πολίτες των δημοκρατικών κοινωνιών είναι πως είναι πλήρως ισότιμοι απέναντι στο νόμο, αλλά και απέναντι στις προσφερόμενες ευκαιρίες ανάδειξης των δυνατοτήτων τους. Η δημοκρατία, άρα, δεν επιτρέπει διακρίσεις απέναντι στους πολίτες ούτε με βάση το φύλο, ούτε με βάση την εθνικότητα, τη θρησκευτική και σεξουαλική τους τοποθέτηση, την ηλικία, την κοινωνική τους θέση κλπ. Η ισότιμη αυτή αντιμετώπιση αποτελεί, μάλιστα, την αναγκαία προϋπόθεση για τη διασφάλιση της αξιοκρατίας, της ανάδειξης δηλαδή των πιο ικανών και των πιο κατάλληλων σε κάθε θέση εργασίας και σε κάθε αξίωμα.

- Η δημοκρατία διασφαλίζει την αυτοπραγμάτωση του ατόμου. Το δημοκρατικό πολίτευμα προσφέρει στους πολίτες τη δυνατότητα καθορισμού της κοινωνικής και πολιτικής λειτουργίας ακριβώς διότι θεωρεί πως κάθε άνθρωπος αποτελεί μια οντότητα άξια πλήρους σεβασμού. Με αυτή, λοιπόν, τη βασική αρχή το δημοκρατικό πολίτευμα επιδιώκει να προσφέρει σε κάθε πολίτη τις αναγκαίες συνθήκες προκειμένου να καλλιεργήσει ολόπλευρα την προσωπικότητά του και να αναπτύξει στο έπακρο όλες τις δυνατότητές του, ώστε να εξασφαλίσει την καλύτερη δυνατή ζωή για τον ίδιο και την οικογένειά του.

Προβλήματα και ελλείψεις του δημοκρατικού πολιτεύματος

Το δημοκρατικό πολίτευμα παρά τις όποιες δυσλειτουργίες του κρίνεται πάντοτε συγκριτικά η καλύτερη επιλογή, εφόσον σέβεται το δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού των πολιτών και αποζητά την ενεργή τους συμμετοχή στη διαμόρφωση της ακολουθούμενης πολιτικής. Εντούτοις θα πρέπει να σημειώνονται κάθε φορά τα προβλήματα που προκύπτουν σε αυτό με την προσδοκία πως σταδιακά θα μπορέσουν να δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για το ξεπέρασμά τους.

- Η έμμεση δημοκρατία είναι περισσότερο μια εικονική δημοκρατία. Στην έμμεση δημοκρατία η άποψη και η θέληση των πολιτών εκφράζεται με σαφή τρόπο μόνο στο πλαίσιο των εκλογών, εφόσον στην πραγματικότητα η εξουσία δεν ασκείται από τους ίδιους τους πολίτες αλλά από το μικρό αριθμό αντιπροσώπων που αυτοί εκλέγουν. Το μελανό σημείο αυτής της διαδικασίας, που υπονομεύει δραστικά την όλη δημοκρατικότητα του θέματος, είναι πως οι εκάστοτε αντιπρόσωποι κερδίζουν τις περισσότερες φορές την ψήφο και την εμπιστοσύνη των πολιτών υποσχόμενοι ευχάριστα πράγματα και σημαντικές αλλαγές, που ποτέ όμως δεν υλοποιούν. Το εκλογικό αποτέλεσμα επηρεάζεται έτσι από το λαϊκισμό και τη δημαγωγία, με αποτέλεσμα οι πολίτες να εκλέγουν τους αντιπροσώπους τους προσδοκώντας τελείως διαφορετικές αποφάσεις και δράσεις από αυτές που εκείνοι καταλήγουν να πράττουν.

Άρα, ό,τι ονομάζουμε δημοκρατία, μοιάζει περισσότερο με μια «ολιγαρχία», αφού δεν είναι λίγες οι φορές που η εκάστοτε κυβέρνηση επιβάλλει τη θέλησή της και λαμβάνει αποφάσεις που είναι αντίθετες με τις επιθυμίες των πολιτών, αλλά και με όσα είχε προεκλογικά υποσχεθεί και εξαγγείλει.

- Τα μέλη της βουλής και της κυβέρνησης δεν λογοδοτούν για τις πράξεις και τις παραλείψεις τους. Μια σημαντική έλλειψη του σύγχρονου δημοκρατικού πολιτεύματος είναι το γεγονός πως όσο επιζήμια κι αν αποδειχθεί η δράση των βουλευτών -είτε πλουτίσουν εις βάρος των πολιτών, είτε ζημιώσουν το δημόσιο με τις αποφάσεις ή τις παραλείψεις τους- δεν υπάρχει κάποια διαδικασία λογοδοσίας που θα επέφερε τη δίκαιη τιμωρία τους. Η έλλειψη αυτή αφενός επιτρέπει στους εκλεγμένους αντιπροσώπους να λαμβάνουν αποφάσεις χωρίς να δίνουν σε αυτές την αναγκαία βαρύτητα και αφετέρου οδηγεί στην ολοένα και πιο εμφανή δυσπιστία των πολιτών απέναντι στα πρόσωπα του πολιτικού χώρου. Είναι, άρα, απολύτως σημαντικό να υπάρξει -και να εφαρμοστεί- μια σχετική διαδικασία ελέγχου, ώστε οι πολιτικοί να μην εκμεταλλεύονται και να μην ζημιώνουν δίχως κυρώσεις την πολιτεία και τους πολίτες.

- Οι υποψήφιοι βουλευτές καταφεύγουν σε κάθε πιθανό λαϊκιστικό τέχνασμα προκειμένου να διασφαλίσουν την ψήφο των πολιτών. Το δέλεαρ της εξουσίας, όπως και η επίγνωση πως ουδέποτε θα ελεγχθούν ή θα τιμωρηθούν για τη δράση τους, οδηγεί τους υποψήφιους βουλευτές να αντιμετωπίζουν με ακραία ανειλικρίνεια τους πολίτες. Καταφεύγουν, έτσι, σε κάθε πιθανή υπόσχεση που θεωρούν πως θα ακουστεί θετικά από τους πολίτες∙ καταφεύγουν σε ποικίλες εξυπηρετήσεις -ρουσφέτια-, που τόσο υπονομεύουν την έννοια της αξιοκρατίας, και δε διστάζουν να αξιοποιήσουν ακόμη και τη δύναμη επηρεασμού της διαφήμισης μέσω της οποίας είτε αντιμετωπίζουν τον ίδιο τους τον εαυτό ως προϊόν προς πώληση είτε περνούν διάφορα δημαγωγικά μηνύματα σε σχέση με το πόσα αξιοθαύμαστα σκοπεύουν να πράξουν όταν εκλεγούν∙ υποσχέσεις βέβαια που λησμονούνται την επομένη των εκλογών. 

- Οι πολίτες δεν έχουν την αναγκαία κοινωνική και πολιτική συνείδηση ώστε να θέτουν το συλλογικό συμφέρον πάνω από το ατομικό. Ένα σημαντικό πρόβλημα που ανοίγει το δρόμο στους δημαγωγούς είναι ακριβώς ο ατομικισμός των πολιτών, οι οποίοι επιλέγουν την παράταξη που θα τους εκπροσωπήσει, όχι με βάση το τι είναι καλό για το σύνολο της πολιτείας, αλλά με βάση το τι εξυπηρετεί τα προσωπικά τους συμφέροντα. Για παράδειγμα, αν ένα κόμμα εξαγγείλει προεκλογικά αυστηρή αξιολόγηση στον δημόσιο τομέα, παρά το γεγονός πως μια τέτοια κίνηση θα λειτουργούσε επωφελώς για την κοινωνία, αφού θα οδηγούσε τις δημόσιες υπηρεσίες σε υψηλότερη απόδοση, οι δημόσιοι υπάλληλοι καταδικάζουν αυτό το κόμμα κι επιλέγουν εκείνο που θα τους υποσχεθεί σχετική «ασυλία».

Με παρόμοια λογική μεμονωμένοι πολίτες και ομάδες πολιτών επιλέγουν το κόμμα που θα στηρίξουν με αυστηρώς ατομικιστικά κριτήρια, αδιαφορώντας επί της ουσίας για το συνολικό πρόγραμμα του εκάστοτε κόμματος ή για τους κλάδους που θα ζημιώσει προκειμένου να εξυπηρετήσει τα δικά τους συμφέροντα.

- Στο πλαίσιο της σύγχρονης δημοκρατίας ενισχύεται η αναξιοκρατία, προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι πελατειακές σχέσεις των κομμάτων. Παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει προκειμένου να υπάρξει μια σχετική διαφάνεια σε ό,τι αφορά τουλάχιστον τις προσλήψεις στο δημόσιο τομέα, συνεχίζονται με ποικίλους πλάγιους τρόπους οι κομματικές εξυπηρετήσεις, αφού οι πολιτικοί για να διασφαλίσουν την αναγκαία στήριξη δεν διστάζουν να αξιοποιούν τον δημόσιο τομέα, αλλά και τα χρήματα του δημοσίου -κυρίως με την απευθείας ανάθεση συμβάσεων έργου-, ώστε να προσφέρουν στους υποστηρικτές τους τα συμφωνηθέντα ανταλλάγματα.       

Η αναξιοκρατία, που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη σαφώς εκφρασμένη πρόθεση του δημοκρατικού πολιτεύματος να διαφυλάττει την ισότητα και την αξιοκρατική αντιμετώπιση των πολιτών, αποτελεί μέρος μόνο του προβλήματος, αφού σε πολλά ακόμη ζητήματα γίνεται εμφανές πως οι συνταγματικές προβλέψεις περί προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και περί ισότιμης δράσης των πολιτών υφίστανται μόνο σε θεωρητικό επίπεδο. Η πραγματικότητα, άρα, του σύγχρονου δημοκρατικού πολιτεύματος απέχει πολύ από την ιδεατή του μορφή, όπως αυτή αποτυπώνεται στο Σύνταγμα και στους επιμέρους νόμους.

- Οι διασυνδέσεις των πολιτικών με τα Μ.Μ.Ε. δημιουργούν εύλογες επιφυλάξεις για την ποιότητα της ενημέρωσης. Η δυνατότητα των Μ.Μ.Ε. να επηρεάζουν καθοριστικά τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται την κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα οι πολίτες, ωθεί ισχυρούς παράγοντες του οικονομικού και πολιτικού χώρου να διεκδικούν την ευνοϊκή συνεργασία με τα Μ.Μ.Ε. προκειμένου να κατευθύνουν προς όφελός τους την κοινή γνώμη. Η παραπληροφόρηση και η προπαγάνδα αποτελούν συνήθεις εκφάνσεις αυτών των αθέμιτων συνεργασιών, καθώς οι δημοσιογράφοι και οι δημοσιογραφικοί οργανισμοί επιχειρούν να συσκοτίσουν την πραγματική κατάσταση της χώρας και να χειραγωγήσουν έτσι τους πολίτες.

Είναι εντούτοις σαφές πως η δημοκρατία για να λειτουργήσει ορθά χρειάζεται αντικειμενική και ολοκληρωμένη πληροφόρηση, διότι μόνον έτσι είναι σε θέση οι πολίτες να κρίνουν τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες και να επιλέξουν εκείνους τους πολιτικούς που θα προασπίσουν αποτελεσματικότερα τα συμφέροντα της πολιτείας.

Αναγκαίες προϋποθέσεις για την ορθή λειτουργία της δημοκρατίας

Η λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη δράση και στη συμπεριφορά των μεμονωμένων πολιτών, εφόσον είναι εκείνοι που επιλέγουν σε ποιους πολιτικούς θα εμπιστευτούν το μέλλον της πολιτείας, αλλά είναι κι εκείνοι που αποδέχονται -ή με την αδράνειά τους συναινούν σιωπηλώς- και επιτρέπουν τη διαιώνιση των διαφόρων παθογενειών στην πολιτική και κοινωνική πράξη. Προκειμένου, λοιπόν, να γίνει πραγματικότητα η ιδανική μορφή της δημοκρατίας, απαιτείται πρωτίστως η βελτίωση του ήθους και της ποιότητας των ίδιων των πολιτών. Ειδικότερα:

- Οι πολίτες οφείλουν να κατανοήσουν πως θα πρέπει να επιζητούν πάντοτε εκείνο που είναι ωφελιμότερο για το σύνολο της πολιτείας και όχι για τα προσωπικά τους συμφέροντα, διότι επί της ουσίας μόνο αν ευημερεί η πολιτεία θα υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες και για την ατομική τους ευημερία. Αν οι πολίτες επιμένουν να θέτουν το ατομικό πάνω από το συλλογικό, καταδικάζουν σε συνεχή δυσλειτουργία την πολιτεία και το κοινωνικό σύνολο.

- Οι πολίτες οφείλουν να διατηρούν ενεργό ενδιαφέρον για τις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις, ώστε να έχουν μια καθαρή εικόνα για τις πράξεις και τις παραλείψεις των πολιτικών προσώπων. Διαφορετικά αφήνουν περιθώρια στους πολιτικούς να τους εξαπατούν και να τους παρασύρουν σε λανθασμένες επιλογές.

«The best argument against democracy is a five-minute conversation with the average voter.» Winston Churchill  

- Οι πολίτες οφείλουν να διατηρούν μια άτεγκτη στάση απέναντι σε όποιο φαινόμενο κοινωνικής αδικίας και ανισότητας αντικρίζουν. Μόνο η δική τους αντίδραση, άλλωστε, μπορεί να οδηγήσει σε κάποια πιθανή μελλοντική βελτίωση, εφόσον οι κρατούντες και οι οικονομικά ισχυροί δεν υποχωρούν παρά μόνο μπροστά στην επίμονη και δυναμική διαμαρτυρία των πολιτών.

- Οι πολίτες οφείλουν να διατηρούν μια διαλλακτική στάση στη μεταξύ τους επικοινωνία σχετικά με πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα, διότι ο φανατισμός αποτελεί αφενός μια αμιγώς αντιδημοκρατική κατάσταση και αφετέρου δεν τους επιτρέπει να κρίνουν ορθά και με καθαρή ματιά τα διάφορα ζητήματα.

Θεμέλιος λίθος του δημοκρατικού πολιτεύματος είναι πάντοτε η παιδεία, καθώς μέσω αυτής προσφέρεται η κατάλληλη δημοκρατική αγωγή στους νέους πολίτες, αλλά και διασφαλίζεται η ενίσχυση της κριτικής τους ικανότητας προκειμένου να αποτρέπεται η χειραγώγησή τους. Ειδικότερα:

- Μέσω της παιδείας οι νέοι αναπτύσσουν τις ποιότητες εκείνες που αρμόζουν σε μια δημοκρατική κοινωνία, όπως είναι η διαλλακτικότητα, η εκτίμηση στον διάλογο, η έλλειψη δογματισμού και η αίσθηση ευθύνης απέναντι τόσο στους συμπολίτες όσο και στην πολιτεία εν γένει.

- Οι νέοι μαθαίνουν συνάμα πόσο σημαντική είναι η ενεργή συμμετοχή τους στα κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα, εφόσον τους επιτρέπει να έχουν προσωπική γνώση και να κατανοούν πληρέστερα το κοινωνικό τους περιβάλλον. Γνώση αναγκαία προκειμένου η διαμόρφωση της προσωπικής τους αντίληψης να βασίζεται όχι σε έμμεσες εμπειρίες και πληροφορίες αλλά σε προσωπική πείρα.

- Οι νέοι ερχόμενοι σ’ επαφή με την ιστορία του τόπου κατανοούν τις σύγχρονες διεθνείς σχέσεις του κράτους, αντιλαμβάνονται το ευμετάβλητο των καταστάσεων, αλλά και τη διαχρονικά επιζήμια δράση των δημαγωγών.

Προκειμένου οι πολίτες να προχωρούν στις πολιτικές τους επιλογές έχοντας μια ξεκάθαρη και πραγματική εικόνα για την οικονομία της χώρας, αλλά και τα υπόλοιπα ζητήματα της εθνικής πολιτικής, χρειάζονται αντικειμενική και πλήρη ενημέρωση. Δοθείσης, άλλωστε, της αποπροσανατολιστικής δύναμης της παραπληροφόρησης, η ανάγκη αυτή καθίσταται ολοένα και πιο επιτακτική. Χρέος οπότε τόσο της πολιτείας όσο και των δημοσιογράφων αλλά και των ίδιων των πολιτών είναι η διασφάλιση έγκυρων και αντικειμενικών πηγών πληροφόρησης.

Η πολιτεία από τη μεριά της οφείλει να στηρίζει τα όργανα εκείνα που έχουν θεσμοθετηθεί για τον έλεγχο της λειτουργίας των Μ.Μ.Ε., αλλά και να μην επιτρέπει τις δοσοληψίες των Μέσων με πολιτικούς, οικονομικούς ή άλλους παράγοντες.

Οι δημοσιογράφοι από τη μεριά τους οφείλουν να κατανοούν πόσο σημαντική είναι για τη σωστή λειτουργία της πολιτείας η αποστολή τους και να ακολουθούν τους κανόνες της δημοσιογραφικής δεοντολογίας, χωρίς παρεκκλίσεις, επιδιώκοντας την πληρέστερη και την αρτιότερη δυνατή ενημέρωση των πολιτών.

Οι ίδιοι οι πολίτες οφείλουν να αναζητούν ενημέρωση από πολλές πηγές και να συγκρίνουν τις διάφορες πληροφορίες που λαμβάνουν, προκειμένου να διαπιστώνουν πιθανές δόλιες παραποιήσεις ή παραλείψεις. Οφείλουν, δηλαδή, να παραμένουν σε εγρήγορση απέναντι στα Μ.Μ.Ε. και να μην αποδέχονται άκριτα οποιαδήποτε πληροφορία ή ερμηνευτική προσέγγιση των καταστάσεων και των γεγονότων που λαμβάνουν από αυτά.

Απολύτως σημαντική είναι η δραστηριοποίηση πολιτικών με ήθος και σεβασμό απέναντι στους πολίτες. Κάθε πολιτεία χρειάζεται πολιτικούς που να αντιλαμβάνονται πως η δράση τους οφείλει να αποσκοπεί στο συλλογικά επωφελές και όχι στην προσωπική τους ευημερία και ανάδειξη∙ πολιτικούς διατεθειμένους να μιλήσουν με ειλικρίνεια στους πολίτες και να μη διστάζουν να πάρουν δύσκολες αποφάσεις, έστω κι αν δυσαρεστούν τους «ψηφοφόρους» τους∙ πολιτικούς που με υπευθυνότητα να προχωρούν σε μακροπρόθεσμους σχεδιασμούς για το όφελος της χώρας και να μην ενδίδουν σε ευκαιριακές πολιτικές λύσεις προκειμένου να γίνονται αρεστοί στους πολίτες.

Έκθεση Λυκείου: Σχεδιαγράμματα εννοιών - Θεωρία - Ασκήσεις

Design Turnpike

Έκθεση Λυκείου: Σχεδιαγράμματα εννοιών - Θεωρία - Ασκήσεις 

Σχεδιαγράμματα Εννοιών

Άγχος 

Αθλητισμός

Αλλοτρίωση

Αμβλώσεις [Δισσοί λόγοι]

Αναλφαβητισμός 

Ανεργία (συνέπειες, αίτια και τρόποι αντιμετώπισης)  

[Διαγώνισμα: «Το μέλλον της ανεργίας»] 

Ανθρώπινα δικαιώματα

Ανθρωπισμός

Ανθρωποκεντρική τεχνητή νοημοσύνη 

Ανώτατη Εκπαίδευση 

Αξιοκρατία

Αξιολόγηση μαθητών

Αποστολή και ευθύνη της επιστήμης

Αστυφιλία

Άτομα με Αναπηρία (ΑμεΑ)

Αυτοκριτική

Αυτοματισμός

Βία & Εγκληματικότητα

Βιβλίο

Γέλιο –Χιούμορ – Σάτιρα

Γλώσσα (αξία - προβλήματα - γλώσσα των νέων) 

Γλωσσομάθεια

Δημοκρατία 

Δημοσιογραφική δεοντολογία 

Διαδίκτυο (θετικά & αρνητικά στοιχεία)

Διάλεκτοι, ιδιώματα και ιδιωματισμοί

Διάλογος (αξία και προϋποθέσεις ορθού διαλόγου) 

Διατροφή & Υγεία 

Διαφήμιση

Δισσοί λόγοι (Ευθανασία) 

Εθελοντισμός

Εθνικισμός

Ελεύθερος χρόνος

Ελευθερία

Ενδοσχολική βία – Εκφοβισμός (Bullying)

Εξάρτηση των νέων από το διαδίκτυο και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια

Εξειδίκευση

Εργασία– Επάγγελμα

Επαγγελματικός προσανατολισμός 

Έρωτας – Φιλία – Αγάπη

Ευρωπαϊκή Ένωση

Ευρωπαϊκή Ένωση [Συνοπτικό Σχεδιάγραμμα]  

Εφηβεία (χαρακτηριστικά ηλικίας και προβλήματα) 

Η/Υ, Πληροφορική, Διαδίκτυο και Εκπαίδευση 

Θανατική ποινή 

Ισότητα των δύο φύλων

Καταλήψεις σχολείων

Καταναλωτισμός

Κλωνοποίηση – Βιοηθική – Γενετική

Κοινή γνώμη 

Κοινωνία πολιτών

Κοινωνική και πολιτική κριτική

Κοινωνικοποίηση

Κόμικς

Κριτική έργων τέχνης

Λαϊκισμός

Λακωνικότητα

Μαζοποίηση

Μάρμαρα του Παρθενώνα

Μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media)

Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης / Επικοινωνίας 

Μεσσιανισμός

Μητρότητα – Οικογένεια – Παιδί

Μνημεία – Αρχαιολογικοί χώροι – Μουσεία 

Μόδα

Ναρκωτικά – Αλκοόλ (Το φαινόμενο των εξαρτήσεων)

Οδική συμπεριφορά και τροχαία ατυχήματα 

Ολυμπιακοί Αγώνες – Ολυμπιακό Ιδεώδες

Παγκοσμιοποίηση

Παιδεία– Εκπαίδευση  (Τρεις εκθέσεις με θέμα την Παιδεία)

Τα -ζητούμενα- χαρακτηριστικά του σύγχρονου εκπαιδευτικού

Παραβατικότητα ανηλίκων (αίτια & τρόποι αντιμετώπισης)

Παράδοση

Παραπληροφόρηση 

Περιβάλλον 

Πνευματικός άνθρωπος - Διανοούμενος 

Πόλεμος και Ειρήνη

Προπαγάνδα

Πρόσφυγες – Μετανάστες

[Η στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι τους πρόσφυγες] 

Πρότυπα

Πρότυπα – Είδωλα 

Προφορικός και γραπτός λόγος

Ρατσισμός 

Reality shows

Σπουδές εξ αποστάσεως – Δια βίου μάθηση 

Στερεότυπα

Σωφρονισμός– Η σημασία της ποινής

Τα χαρακτηριστικά και η ψυχολογία των Νεοελλήνων 

Τέχνη

Τεχνητή νοημοσύνη (θετικές και αρνητικές όψεις)

Τεχνολογία

Το δίκαιο της πυγμής (ασκήσεις σχολικού) 

Τουρισμός

Τρίτη ηλικία

Τρομοκρατία

Φανατισμός

Φιλοπατρία – Πατριωτισμός

Χάσμα γενεών

Fake news

Φάκελος Υλικού (Κριτήρια αξιολόγησης & Στοιχεία Θεωρίας σύμφωνα με το νέο σύστημα)

Ενδεικτικά Κριτήρια ΙΕΠ: 1ο - 2ο - 3ο - 4ο 

Ενδεικτικά Κριτήρια Υπουργείου Παιδείας 2021: 1^ο - 2o - 3^ο - 4^ο

Κριτήριο: Λέων Τολστόι «Τι είναι τέχνη»

Κριτήριο: Έφηβοι στην πρίζα

Κριτήριο: Φυσικό Περιβάλλον

Κριτήριο: Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης & Influencers

Κριτήριο: Πώς θα βρούμε την ευτυχία (χωρίς να την ψάχνουμε);

Κριτήριο: Η ευαισθησία

Κριτήριο: Ομιλία για τα δικαιώματα των γυναικών

Κριτήριο: Ο διάλογος και το χιούμορ στη διδασκαλία

Ενδεικτικές Εκφωνήσεις Ερωτημάτων Β΄ Θέματος

Κριτήριο: Ομιλία για την 47η επέτειο της αποκατάστασης της Δημοκρατίας

Κριτήριο: Φυλετικές διακρίσεις και ρατσισμός

Διαγώνισμα Προσομοίωσης Πανελλαδικών Εξετάσεων

Κριτήριο: Το παρελθόν και ο σύγχρονος άνθρωπος

Κριτήριο: Ψηφιακός ανθρωπισμός

Κριτήριο: Η ανεργία ως φθοροποιός διαδικασία

Κριτήριο: Οικογένεια

Κριτήριο: Το κουτσομπολιό κάνει καλό, το λένε και οι ειδικοί

Κριτήριο: Παράδοση

Κριτήριο: Είναι η αέναη οικονομική ανάπτυξη εφικτή;

Κριτήριο: Εγκλήματα έμφυλου χαρακτήρα

Κριτήριο: Σχολικός εκφοβισμός

Ενδεικτικό Κριτήριο Αξιολόγησης [Ο μεγάλος χωρισμός]

Κριτήριο: Ελληνική γλώσσα: Η συμβολή της στον πολιτισμό

Κριτήριο: Καμία πατρίδα για την τρίτη ηλικία

Κριτήριο: Εθελοντισμός

Ενδεικτικό Κριτήριο [Τεχνητή νοημοσύνη, σχεδόν ανθρώπινη]

Κριτήριο αξιολόγησης [Παιδεία δύναμις θεραπευτική ψυχής]

Κριτήριο Αξιολόγησης [Αντιρατσιστική εκπαίδευση στο σχολείο]

Κριτήριο: Προκλητικός και μισαλλόδοξος λόγος

Κριτήριο: Η Αρχή της Ελευθερίας –πέρα από την απλοϊκή αρνητικότητα

Κριτήριο: Μια εκπαίδευση για την Ανθρωπότητα

Κριτήριο: Τα σύγχρονα μουσεία

Κριτήριο: Το στρες των φοιτητών

Κριτήριο: Το δράμα της λήψης αποφάσεων

Κριτήριο: Υγιή μωρά με «πειραγμένο» DNA;

Κριτήριο: Διχοτόμηση του Εγώ

Κριτήριο: Συμμετοχική Δημοκρατία

Κριτήριο αξιολόγησης: Τρομοκρατία (Ανακατεύοντας την τράπουλα)

Κριτήριο αξιολόγησης: Fake News

Κριτήριο: Εκπαίδευση για τη δημοκρατία [Φάκελος Εκπαιδευτικού]

Κριτήριο: Η ομορφιά επιστρέφει σε όποιον την κατέχει

Κριτήριο: Πολυπολιτισμικές κοινωνίες

Κριτήριο Αξιολόγησης: Γιατί είναι σκόπιμη η εξερεύνηση του Διαστήματος

«Είμαστε όλοι εντός του μέλλοντός μας» [Φάκελος Υλικού]

«Κανείς δε στέλνει σήμερα γράμματα» [Φάκελος Υλικού]

Κριτήριο: Το αύριο δεν είναι πια αδιαπέραστο πέπλο

Κριτήριο: Τρίκαλα, μια άλλη πόλη…

Κριτήριο: Εκπαίδευση του πολίτη στη δημοκρατία

Κριτήριο: Η φιλία

Κριτήριο: Το γιατρικό της αμόλυντης λογοτεχνίας

Κριτήριο: Εικονικός κόσμος, πραγματικές συμπεριφορές

Κριτήριο: Ομιλία της Μελίνας Μερκούρη για τα Γλυπτά του Παρθενώνα

Θέματα & Απαντήσεις Επαναληπτικών Πανελλαδικών 2021

Ερωτήματα Β΄ Θέματος: «Να αναγεννηθεί η σχέση δασκάλου-μαθητή…»

Επιστημική & δεοντική τροπικότητα

Η οργάνωση του επιχειρήματος

Πειστικότητα επιχειρήματος

Η σημασιολογική λειτουργία των εγκλίσεων

Η λειτουργία των γραμματικών χρόνων

Μοντέλο Επιχειρηματολογίας Stephen Toulmin (Θεωρία -Εφαρμογή)

1ο Δίκτυο Λογοτεχνικών Κειμένων

Ερμηνευτικό Σχόλιο (ενδεικτικά παραδείγματα)

Γλωσσάρι όρων: Νεοελληνική Γλώσσα

Γλωσσάρι όρων: Νεοελληνική Λογοτεχνία 

Οδηγίες Διδασκαλίας & Αξιολόγησης: Έκθεσης, Περίληψης, Ερμηνευτικού σχολίου (2019-2020)

Ο τίτλος του μη λογοτεχνικού κειμένου

Θεωρία: Ονοματοποίηση

Περίληψη κειμένου (Θεωρία & Παραδείγματα)

Κειμενικοί δείκτες & Ερμηνευτικό σχόλιο

Πραγματολογία & Κειμενογλωσσολογία

Θεωρία

Άρθρο – Δοκίμιο – Επιφυλλίδα

Αποδεικτικό – Στοχαστικό δοκίμιο / Επιστημονικός λόγος / Ημερολόγιο –Επιστολή

Επικοινωνιακό πλαίσιο 

Η σημασία διάφορων εκφραστικών επιλογών σ’ ένα κείμενο

[ενεργητικής ή παθητικής φωνής / συγκεκριμένου ρηματικού τύπου (προσώπου/χρόνου/έγκλισης) / μακροπερίοδου ή μη λόγου / παρατακτικού ή υποτακτικού λόγου / ρηματικών ή ονοματικών συνόλων / αναφορικής ή  ποιητικής λειτουργίας της γλώσσας]

Πρόλογος 

Πώς γράφω την έκθεση σύμφωνα με το νέο σύστημα (2020-2021)

Πώς γράφω την έκθεση; 

Σημεία στίξης 

Τρόποι ανάπτυξης παραγράφου 

Τρόποι και μέσα πειθούς 

Συνοχή – Συνεκτικότητα – Σύνδεση προτάσεων

Η περίσταση επικοινωνίας

Γλωσσικές επιλογές / Εκφραστικά μέσα

Κειμενικά είδη

Ασκήσεις

Ενεργητική - Παθητική σύνταξη 

Παραγωγικοί - Επαγωγικοί Συλλογισμοί 

Παραδείγματα περίληψης (Αμαρτήματα των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης) 

Περίληψη κειμένου [Η απόρριψη της ηθικής ταυτότητας των μεταναστών] 

Τρόποι ανάπτυξης παραγράφου 

Γλωσσικές Ασκήσεις Λυκείου 

Γλωσσικές ασκήσεις στις Πανελλήνιες [2000 - 2014] 

Αντώνυμα 

Από το γλωσσικό μας παρελθόν (1-14) 

Από το γλωσσικό μας παρελθόν (15-26)  

Από την ετυμολογία των λέξεων 

Από τη μορφολογία των λέξεων

Από τη σύνταξη των λέξεων 

Λέξεις από ξένες γλώσσες στην ελληνική 

Ομώνυμα – Παρώνυμα 

Ορισμός 

Συνώνυμα 

Τρόποι ανάπτυξης παραγράφου 

Τράπεζα Θεμάτων Β΄ Λυκείου 

Γυναικεία εργασία, διακρίσεις και κοινωνικά στερεότυπα  

Δημοσκοπήσεις και ΜΜΕ σήμερα στην Ελλάδα

Διαφορές επικοινωνίας ανάμεσα στα δύο φύλα

Διαδίκτυο και κοινωνικότητα

Έργα τέχνης εναντίον καλλιτεχνών

Η ανεργία οδηγεί σε απώλεια του εαυτού 

Η ανεργία ως πηγή αντικοινωνικών συμπεριφορών και ο ρόλος του σχολείου 

Η δεοντολογία υπάρχει την έχω συναντήσει...

Η εργασία στην εποχή των ρομπότ

Η κατασκευή της πραγματικότητας των ειδήσεων

Η ομαδικότητα στο Διαδίκτυο

Η (παρα)πληροφόρηση στο Διαδίκτυο

Η παρενόχληση στους χώρους εργασίας

Η προέλευση της τέχνης

Η Συμβουλευτική Σταδιοδρομίας

Η τηλεργασία στην Ελλάδα 

Η χρήση των ηλεκτρονικών μέσων από τα παιδιά

Καλλιτεχνικά Επαγγέλματα

Κοινωνικά δίκτυα, συν και πλην

Μόνιμη εργασία τέλος!

Ο δημοσιογραφικός λόγος στην ελληνική γλώσσα 

Ο εθισμός στην τηλεόραση 

Ο εργαζόμενος του μέλλοντος

Ο μεν βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρά

Ο ναρκισσισμός της αυτοφωτογράφισης

O ρόλος των ΜΜΕ στη διαμόρφωση της σύγχρονης κοινωνίας

Οι διαδικτυακές επαφές στο περιβάλλον του Facebook

Οι μακροπρόθεσμες επιδράσεις της τηλεόρασης

Οι ρίζες του μίσους

Οι «συνομιλίες της απουσίας» στους χώρους κοινωνικής δικτύωσης 

Πώς μπορούμε να ζήσουμε ειρηνικά σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία

Πώς παρουσιάζουν τα ΜΜΕ τα άτομα με αναπηρία

Ρατσισμός 

Σύγχρονες εκδοχές συντόμευσης του λόγου. Καχυποψία ή ελπίδα; 

Τα κόμικς και οι επικριτές τους

Τα κόμικς και οι υποστηρικτές τους

Τα στερεότυπα των φύλων στα παιδιά

Το κοινό των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης

Τέχνη και κριτική 

Τηλεόραση και κρατική εξουσία

Τηλεόραση: το «άλλο σχολείο» του ελεύθερου χρόνου;

Το νέο μοντέλο απασχόλησης

Το παρασκήνιο της επιλογής επαγγέλματος και η σχέση επαγγέλματος και ζωής

Το πρόσκομμα των παραδοσιακών προτύπων

Υπερβαίνοντας τα στερεότυπα

Υψηλή τέχνη για τους πολλούς

Le Monde: «Τις ευχές μας και καλή τύχη στον έντυπο Τύπο»

Τράπεζα Θεμάτων Α΄ Λυκείου

Αλλαγές στον γραπτό κόσμο

Αναλφάβητα 250 εκατομμύρια παιδιά λόγω κακής ποιότητας εκπαίδευσης

Αντιμετωπίζοντας τον αναλφαβητισμό των νέων στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Απαιτητικοί γονείς

Γέλιο και ευφυΐα

Γλώσσα και κοινωνικοποίηση

Γλώσσα και λογοτεχνική δημιουργία

Γλώσσα, στάσεις και συμπεριφορές του εφήβου

Διάλεκτοι και Εκπαίδευση

Επιπτώσεις αναλφαβητισμού

Εφηβεία

Εφηβεία: Συμβουλές για… γονείς σε απόγνωση

Η αγγλική και οι άλλες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Η γλώσσα μας σήμερα

Η γλώσσα των νέων

Η γλωσσική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στην πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση

Η ελληνική γλώσσα στην κοινωνία της παγκοσμιοποίησης και της τεχνοκρατίας. Ο ρόλος του σχολείου.

Η Ελληνική και πάλι στο προσκήνιο

Η ενδυμασία και η σημασία της για τον άνθρωπο

H επίδραση της τεχνολογίας στη γλωσσική ποικιλότητα

Η μανία για αιώνια νεότητα 

Η μόδα ως κοινωνική αντίληψη

Η σάτιρα και το κωμικοτραγικό

Η σημασία του γέλιου στη ζωή μας

Η συμπεριφορά των γονιών και η επίπτωσή της στους εφήβους

Η φιλία

Η ψυχολογία του ντυσίματος

Μετασχηματίζοντας δημιουργικά την αμφισβήτηση...

Μια νέα σχέση με τους συνομηλίκους

Νεανική ηλικία

Νέοι και πρότυπα ψυχαγωγίας

Ο διάλογος και οι ομαδικές δραστηριότητες στην τάξη 

Ο ελεύθερος χρόνος στην εποχή μας

Ο έρωτας στην εφηβεία 

Ο έφηβος σε σχέση με τους γονείς του

Οι κούφιες λέξεις

Οι νέοι δίπλα στην τρίτη ηλικία

Ο Σιμόεις με τις ασημένιες δίνες 

Προσπάθειες ορισμού του χιούμορ

Σχέσεις γονέων-εφήβων

Τα παιδιά μελετούν, αλλά δεν κατανοούν

Το Διδασκαλείο της Νέας Ελληνικής Γλώσσας

Το Κρατικό Πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας

Το κωμικό και η σημασία του γέλιου

Το λεξιλόγιο της νεοελληνικής και ο ευρωπαϊκός γλωσσικός πλουραλισμός

Το πιστοποιητικό ελληνομάθειας

Το χάσμα των γενεών 

Τρίτη ηλικία

Υπάρχει ιδανικός ομιλητής της γλώσσας;

Πανελλήνιες 

Εξετάσεις Ομογενών 2016: Νεοελληνική Γλώσσα (Τέχνη) 

Πανελλήνιες 2015: Θέματα και απαντήσεις 

Πανελλήνιες 2014: Θέματα και απαντήσεις 

Επαναληπτικές Πανελλήνιες 2012 [Συναίσθημα τιμής]

Εξετάσεις Ομογενών 2012 [Νεανική αμφισβήτηση]

Επαναληπτικές Πανελλήνιες 2011 [Ελεύθερος χρόνος]

Επαναληπτικές Πανελλήνιες 2009 [Γλώσσα]

Εξετάσεις Ομογενών 2008 [Ευρωπαϊκή εκπαίδευση]

Επαναληπτικές Πανελλήνιες 2006 [Φανατισμός]

Εξετάσεις Ομογενών 2005 

Θέματα Εσπερινών, Επαναληπτικές 2004 [Γέλιο – Χιούμορ]

Επαναληπτικές Εξετάσεις 2001 (Θανατική ποινή)

Το θέμα της Έκθεσης στις Πανελλαδικές Εξετάσεις από το 2001 έως το 2016

Εξεταστέα ύλη Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας

Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία

Στο μάθημα «Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία» στη Γ' τάξη Ημερησίου Γενικού Λυκείου και στη Γ' και Δ' τάξη Εσπερινού Γενικού οι μαθητές και οι μαθήτριες αξιολογούνται σε ενιαία τρίωρη εξέταση στην κατανόηση και παραγωγή λόγου.

Δίνονται στις μαθήτριες και τους μαθητές δύο ή τρία μη διδαγμένα κείμενα, συνολικής έκτασης έως τρεις σελίδες, ένα εκ των οποίων είναι λογοτεχνικό, σε ολοκληρωμένη ή αποσπασματική μορφή, (ποίημα, διήγημα, μυθιστόρημα ή θεατρικό έργο)• τα υπόλοιπα κείμενα μπορεί να είναι σε ολοκληρωμένη, ελαφρώς διασκευασμένη ή αποσπασματική μορφή: δημοσιογραφικά άρθρα, συνεντεύξεις, κριτικές, δοκίμια, επιστημονικά κείμενα, αφίσες με λεζάντα, πληροφοριακά κείμενα με εικόνες, σκίτσα, πίνακες ή διαγράμματα κ.ά.), διαφορετικά μεταξύ τους ως προς το κειμενικό είδος, ώστε να αποτιμάται η αναγνωστική ικανότητα των μαθητών και μαθητριών σε ποικιλία κειμενικών ειδών. Τα κείμενα μπορούν να συνοδεύονται από σύντομο εισαγωγικό σημείωμα χωρίς ερμηνευτικά σχόλια.

Για τα κείμενα αυτά τίθενται τέσσερα συνολικά θέματα μέσω των οποίων αποτιμάται η ικανότητα των μαθητών/ τριών να κατανοούν το περιεχόμενο των κειμένων, να ερμηνεύουν και να αξιολογούν στάσεις, αξίες, ιδέες κ.ά. βασιζόμενοι/ες σε στοιχεία των κειμένων, καθώς επίσης να παράγουν ερμηνευτικό και κριτικό λόγο. Τα θέματα προτείνεται να είναι διαβαθμισμένης δυσκολίας και να τίθενται περιορισμοί στην έκταση των απαντήσεων (όπου χρειάζεται). Το νοηματικό περιεχόμενο των μη λογοτεχνικών κειμένων πρέπει να είναι συναφές με κάποιον ή κάποιους από τους θεματικούς άξονες που προσδιορίζονται στο Πρόγραμμα Σπουδών για το μάθημα της

Νεοελληνικής Γλώσσας.

Τα κείμενα συνοδεύονται από τα εξής θέματα:

Το πρώτο θέμα σχετίζεται με τα μη λογοτεχνικά κείμενα και αφορά στη συνοπτική νοηματική απόδοση από τους μαθητές και τις μαθήτριες μέρους ενός κειμένου ή τη συνοπτική απόδοση των απόψεων που διατυπώνονται σε ένα κείμενο για κάποιο ζήτημα.

Το πρώτο θέμα βαθμολογείται με 15 μονάδες.

Το δεύτερο θέμα σχετίζεται με τα μη λογοτεχνικά κείμενα και αναλύεται σε τρία ερωτήματα, διαφορετικά μεταξύ τους, με δυνατότητα κάποιο/κάποια από αυτά να είναι κλειστού τύπου και με ενδεχόμενη αιτιολόγηση της απάντησης. Ένα από αυτά μπορεί να διαιρείται σε δύο υποερωτήματα.

Τα ερωτήματα σχετίζονται με:

α) την αξιοποίηση του πλαισίου των κειμένων (κοινωνικού, ιστορικού, πολιτιστικού, του χώρου και του χρόνου) με σκοπό την κατανόηση των λόγων και των ενεργειών των υποκειμένων (ατομικών και συλλογικών) που ανα- φέρονται στα κείμενα, και των σχέσεων μεταξύ τους,

β) τον εντοπισμό και την ερμηνευτική προσέγγιση σκοπών, στάσεων, βασικών θέσεων και προθέσεων του συντάκτη / συντακτών των κειμένων, καθώς και την τεκμηρίωση της βασικής ιδέας του κειμένου,

γ) την αξιολόγηση της συνάφειας ιδεών, επιχειρημάτων, τίτλων, υπότιτλων, εικόνων κ.ά. με μια θέση, άποψη ή ζήτημα που θέτει το κείμενο και της αποδεικτικής τους αξίας,

δ) τον εντοπισμό και τη συσχέτιση συγκεκριμένων κειμενικών δεικτών που οργανώνουν το κείμενο ως σημασιοδοτημένη κατασκευή -δηλαδή, οι μαθητές/τριες να εντοπίζουν μέσα στο κείμενο δείκτες (π.χ. λεξιλόγιο, ρηματικά πρόσωπα, στίξη, εκφραστικά μέσα, τρόπους σύνταξης, κ.ά.) και να αναγνωρίζουν τη λειτουργία τους στο κείμενο,

ε) την αναγνώριση και την ερμηνευτική προσέγγιση του τρόπου σύνδεσης και οργάνωσης ιδεών, προτάσεων, παραγράφων ή διαφόρων σημειωτικών τρόπων σε ένα κείμενο, αφού λάβουν οι μαθητές και οι μαθήτριες υπόψη το επικοινωνιακό πλαίσιο και τα κοινωνικά συμφραζόμενα,

στ) τη σύγκριση των μη λογοτεχνικών κειμένων ως προς τις θέσεις, τον τρόπο πραγμάτευσης του θέματος, την πειστικότητα, την αποτελεσματική μετάδοση του νοήματος κ.α.

Το δεύτερο θέμα βαθμολογείται με 40 μονάδες, που επιμερίζονται σε κάθε ερώτημα ανάλογα με τη βαρύτητα τους (15+15+10). Τα υποερωτήματα, επίσης, βαθμολογούνται ανάλογα με τη βαρύτητά τους.

Το τρίτο θέμα σχετίζεται με το λογοτεχνικό κείμενο και αφορά στην παραγωγή ερμηνευτικού σχολίου, με το οποίο επιδιώκεται οι μαθητές και οι μαθήτριες, αφενός να αναπτύσσουν κρίσιμα θέματα/ερωτήματα που πραγματεύεται το λογοτεχνικό κείμενο, αξιοποιώντας συνδυαστικά κειμενικούς δείκτες ή και στοιχεία συγκειμένου, αφετέρου να τοποθετούνται/ανταποκρίνονται στα θέματα/ερωτήματα αυτά, τεκμηριώνοντας τις προσωπικές τους θέσεις. Η προβλεπόμενη έκταση της απάντησης μπορεί να κυμαίνεται από 100 έως 200 λέξεις.

Το τρίτο θέμα βαθμολογείται με 15 μονάδες.

Στα παραπάνω θέματα χρειάζεται να είναι σαφής και προσεκτική η διατύπωση των ερωτημάτων, ώστε να αποφεύγονται επικαλύψεις στις απαντήσεις των μαθητριών και των μαθητών.

Το τέταρτο θέμα σχετίζεται με τα μη λογοτεχνικά κείμενα και αφορά στη γραπτή παραγωγή κριτικού λόγου, 300 έως 400 λέξεις (ανάλογα με τη βαρύτητα του θέματος), το οποίο ανταποκρίνεται σε συγκεκριμένο επικοινωνιακό πλαίσιο (σκοπό, πομπό, αποδέκτες, κειμενικό είδος) και ζητεί από τους μαθητές/τριες την ανάπτυξη τεκμηριωμένης προσωπικής γνώμης, τη συμφωνία ή τη διαφωνία τους με προβλήματα, θέσεις, στάσεις, στερεότυπα, προκαταλήψεις κ.ά. που θέτει το κείμενο/θέτουν τα κείμενα αναφοράς.

Το τέταρτο θέμα βαθμολογείται με 30 μονάδες.