Ερωτήσεις σχολικού: Μες στους Προσφυγικούς Συνοικισμούς

Jim Hunt 

Ερωτήσεις σχολικού: Μες στους Προσφυγικούς Συνοικισμούς 

Κατά πόσο στο παρόν πεζογράφημα βρίσκουν εφαρμογή τα λόγια του Νίκου Καζαντζάκη στην Ασκητική: Το πρώτο σου χρέος, εκτελώντας τη θητεία σου στη ράτσα, είναι να νιώσεις μέσα σου όλους τους προγόνους. Το δεύτερο, να φωτίσεις την ορμή τους και να συνεχίσεις το έργο τους. Το τρίτο σου χρέος, να παραδώσεις στο γιο τη μεγάλη εντολή να σε ξεπεράσει.

Τα λόγια του Καζαντζάκη προϋποθέτουν μια συνεχή και αδιάσπαστη επικοινωνία με τη ράτσα, με τους προγόνους, αλλά και μια συνέχεια στη γραμμή του αίματος μέσα από την απόκτηση απογόνων.

«Το πρώτο σου χρέος, εκτελώντας τη θητεία σου στη ράτσα, είναι να νιώσεις μέσα σου όλους τους προγόνους»: Σε ό,τι αφορά το πρώτο χρέος διαπιστώνουμε πως ο αφηγητής παρατηρεί, μελετά και γνωρίζει σε βάθος τα χαρακτηριστικά της ράτσας του, ενώ παράλληλα γνωρίζει την ιστορία και τη συνέχεια τόσο του δικού του τόπου όσο και των περιοχών απ’ όπου προέρχονται οι άλλοι πρόσφυγες. Ο αφηγητής αισθάνεται μια ισχυρή επικοινωνία με τους ανθρώπους που προέρχονται από την ιδιαίτερη πατρίδα του, τονίζοντας έτσι την ιδιαίτερη αξία που δίνει στην κοινή καταγωγή και στους κοινούς προγόνους. Προκρίνει, μάλιστα, τη σημασία της καταγωγής σε σχέση με τον τόπο γέννησης, καθώς αισθάνεται πως πατρίδα του είναι η Ανατολική Θράκη.

«Το δεύτερο, να φωτίσεις την ορμή τους και να συνεχίσεις το έργο τους»: Ο αφηγητής αισθάνεται μεγάλη εκτίμηση για τους πρόσφυγες, τόσο για την ιστορία τους, όσο και για την αγνότητα που χαρακτηρίζει την ψυχή τους. Οι πρόσφυγες διατηρούν τους τρόπους της παραδοσιακής διαβίωσης και συνεχίζουν στους συνοικισμούς που κατοικούν την ίδια αρμονική συνύπαρξη. Εντούτοις, ο αφηγητής καταγγέλλει πως τους εργατικούς και αγνούς αυτούς ανθρώπους, τους εκμεταλλεύτηκαν οι κρατούντες εξωθώντας τους να λάβουν μέρος στην εμφύλια διαμάχη κι έχοντας τώρα την ανησυχία μήπως στραφούν εναντίον τους, προσπαθούν να τους απομακρύνουν από τη χώρα. «Κι όμως τα τελευταία χρόνια έχουν κάνει το παν για να σκορπίσει η ομορφιά αυτή στους τέσσερις ανέμους. Οι εγκληματίες των γραφείων εκμεταλλεύτηκαν τη ζωηράδα τους και την αγνότητά τους. Τους εξώθησαν να σφάξουν και να σφαχτούν∙ να φαγωθούν, ιδίως μεταξύ τους. Τώρα φυσικά τους τρέμουν και προσπαθούν να τους ξεφορτωθούν με τη μετανάστευση.»

Η δόλια αντιμετώπιση απέναντι στους πρόσφυγες, αναιρεί το τρίτο χρέος, καθώς οι κρατούντες όχι μόνο δεν θέλουν να δουν τη δυναμικότητα των προσφύγων να εξελίσσεται, αλλά επιχειρούν και να την εμποδίσουν ή και να τη ματαιώσουν. Οι κρατούντες προτιμούν να δουν τις νεότερες γενιές των προσφύγων να φεύγουν από τη χώρα, καθώς φοβούνται ότι μετά από την εκμετάλλευση που επιχείρησαν εις βάρος τους και εις βάρος των γονιών τους, υπάρχει το ενδεχόμενο οι νεότεροι να διεκδικήσουν την απόδοση ευθυνών.

Ακόμη και σε προσωπικό επίπεδο, διαπιστώνουμε την αδυναμία εκπλήρωσης του τρίτου χρέους από τον αφηγητή, ο οποίος παρά την εκτίμηση για τους προγόνους του και για την ιστορία τους, ο ίδιος δεν απέκτησε δική του οικογένεια ώστε να μπορέσει να μεταδώσει στο γιο του τη θέληση να γίνει ακόμη καλύτερος. Παραμένει ολομόναχος και ξένος.